เม็ดมะขามหรือในหมากขามถือเป็นอาหารว่างของชาวอิสานมาแต่โบราณ นิยมเอาคั่วกินเล่นมีรสชาดกรอบมัน หรือเรียกเป็นเมนูเท่ๆว่าฟ้าลั่น
สมัยยังน้อยยามหน้าหนาวยามผิงไฟมักสิพากันเอาเม็ดมะขามมาคั่วหรือหมกกิน พ่อกับหมู่กะสิพากันเอาเหล้ามากินเป่าแคนไปนำ(ในสมัยก่อนเวลาพิงไฟกะสิมากันเป็นครอบครัวจับกลุ่มกันผิงไฟ)
เว้าถึงเม็ดมะขามนอกจากคั่วแซบแล้วเด็กน้อยสมัยก่อนยังเอามาเล่นดีดขุม เล่นแบ่นค้อน การคั่วในหมากขามต้องมีเทคนิคเด้อครับ ถ้าคั่วบ่เป็นสิเฮ็ดให้ในอีขามแข็งบ่กรอบทั่วถึงกัน มาเบิ่งวิธีคั่วกันโล้ด
ขั้นตอนแรกกะเอาเม็ดมะขามเกลือลงกะทะตั้งไฟอ่อนๆ คั่วไปเรื่อยๆจนได้กลิ่นหอมของในอีขาม เน้นไฟอ่อนอ่อนเด้อครับ แล้วกะคนดู๊ๆ ชิมไปนำเด้อครับว่ามักส่ำได๋
ถ้าสิให้กรอบกะสังเกตเม็ดข้างในสิออกเหลืองๆเสร็จแล้วกะตักใส่จานไปแทะเปลือกออกกินได้เลย ถ้าสิให้มันกรอบโดนๆกะให้ใส่ภาชนะที่มีฝาปิดมิดชิดบ่ให้อากาศเข้าได้ รับรองกรอบตลอด เวลาแกะเปลือกออกในอีขามต้องมีสีเหลืองส่ำกันทั่วเม็ด มันจั่งสิแซบเด้อครับ หรืออยากกินอ่อนๆก็กะเอาแต่เม็ดแช่น้ำเกลือใว้ เช้ามากะจะได้เม็ดหมากขามคั่ว พองๆ ขาวๆ นิ่ว เค็มๆมันๆ
เม็ดมะขามใช้เป็นยาถ่ายพยาธิใส้เดือน
พูดถึงวิธีการใช้ เม็ดมะขาม นี่ก็ใช้ไม่ยากครับ ขั้นตอนแรก เราต้องนำ เม็ดมะขามแก่ มาคั่วก่อน จากนั้นขั้นตอนต่อมาก็ให้ทำการกะเทาะเปลือกออก และก็มาถึงขั้นตอนสุดท้ายครับท่านผู้อ่านหมู่เฮา ก็คือ ให้นำเม็ดมะขาม ที่กะเทาะเปลือกแล้วไปแช่กับน้ำเกลือจนนุ่ม ใช้กินครั้งละ 20-30 เม็ด แค่นี้พวกพยาธิทั้งหลายก็วิ่งแจ้นหนีกันไม่ทันล่ะครับ
กาแฟสมุนไพรลดอาการปวดศีรษะไมเกรน
เครื่องปรุง
เมล็ดชุมเห็ดไทย 100 กรัม/เมล็ดข้าวโพดแห้ง
50 กรัม/เม็ดมะขาม 20 เม็ดวิธีทำ เอากระทะตั้งไฟ คั่วเม็ดมะขามด้วยไฟอ่อน ๆ ก่อนจนหอมและสุกดีแล้วเอาออกจากกระทะมาแกะเปลือกออกแล้วโขลกให้เม็ดมันแตกออก เป็นชิ้นเล็ก ๆ จากนั้นจึงใส่เมล็ดข้าวโพดกับชุมเห็ดไทยลงไปในกระทะคั่วรวมกันโดยใช้ไฟอ่อนๆ ตลอดเวลา จนหอมและแห้งดีแล้วจึงนำไปบดด้วยโม่ไฟฟ้าก็ได้ จะโขลกให้เมล็ดของมันพอแตกก็ได้ จากนั้นนำไปผสมกับเม็ดมะขาม เมื่อต้องการใช้ให้ตักมา 1ช้อนโต๊ะแล้วต้มกับน้ำ 3 ถ้วย หลังจากน้ำเดือดแล้ว ให้เคี่ยวนานสัก 10นาทีกรองเอากากออกแล้วดื่มแทนกาแฟได้เลย
หมายเหตุ กลิ่นของกาแฟสมุนไพรถ้วยนี้จะเหมือนกับกาแฟมากเหมาะสำหรับผู้ที่ติดกาแฟและต้องการดื่มอะไรเพราะติดเป็นนิสัยกาแฟถ้วยนี้ไม่มีคาเฟอีนจึงสามารถใช้แทนกาแฟธรรมดาได้ดีในวันที่ต้องเลิกกาแฟ ข้อดีอีกประการหนึ่งของกาแฟถ้วยนี้คือเมล็ดชุมเห็ดไทยมีฤทธิ์ในเชิงสงบประสาทจ ะช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะในระหว่างการอดกาแฟได้ดีทีเดียว หาซื้อเมล็ดชุมเห็ดไทยได้ตามร้านขายยาสมุนไพรไทยทั่วไปราคาไม่แพงเลยตกกิโลกรัมละประมาณ 25 บาทเท่านั้น