รายการพันแสงรุ้ง ตอน ไทญ้อท่าอุเทน
อัตลักษณ์ของไทญ้อ คือ กลุ่มคนตระกูลไทหรือไต กลุ่มคนดั้งเดิมบนดินแดนอุษาคเนย์ อพยพจากเชียงรุ้งมาตามลุ่มแม่น้ำใหญ่ และอพยพเข้ามาที่ตั้งถิ่นฐานริมแม่น้ำโขงฝั่งไทย มีภาษาของตน เรียกว่า ภาษาญ้อ ซึ่งมีความไพเราะและน่าสนใจ เมื่อ 200 ปีก่อน คนญ้ออพยพมาจากแขวงคำเกิดคำม่วนในประเทศลาวเข้ามาตั้งถิ่นฐานเป็นเมืองชัยสุดอุตมะบุรี ที่ต.ไชยบุรี อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม
แต่ต่อมาเกิดสงครามจึงได้มีการอพยพออกไปตั้งเมืองที่อ.โปงเลงใกล้ประเทศเวียดนาม และสุดท้ายได้ย้ายกลับมาตั้งถิ่นฐานที่อ.ท่าอุเทนอีกครั้ง แต่ในครั้งนี้ได้มีการกระจายตัวไปตั้งรกรากในหลายพื้นที่ เช่น กาฬสินธุ์ อุดรธานี มหาสารคาม หรือปราจีนบุรี ในปัจจุบันเมืองชัยสุดอุตะมะหลงเหลือร่องรอยเป็นวัดร้าง 3 แห่ง ได้แก่ วัดกลาง วัดสีบุญเรือง วัดยอดแก้ว คนญ้อยังใช้ภาษาของตนที่มีที่มาจากภาษาลาวเก่า มักใช้เป็นสระเออ เช่น ไปไส ในภาษาอีสาน เป็น ไปเผอ ในภาษาญ้อ คนญ้อท่าอุเทนมีความเชื่อเคารพสิงศักดิ์สิทธิ์ เรื่องเหนือธรรมชาติ นับถือผีฟ้า ผีเฮือน แต่ต่อมาความศรัทธาในศาสนาเข้ามาในวิถีชาวไทยญ้อจึงมีพิธีทำบุญข้าวพันก้อน มีการรวมตัวในวันสำคัญๆเสมอ แสดงให้เห็นถึงความผูกพันแม้จะอยู่ต่างหมู
